Tăng cường quản lý các cơ sở chế biến, kinh doanh lâm sản

Ông Lò Văn Thành, Trưởng phòng Thanh tra pháp chế (Chi cục Kiểm lâm tỉnh), cho biết: Việc quản lý, giám sát hoạt động của các cơ sở kinh doanh, chế biến lâm sản trên địa bàn tỉnh được thực hiện tương đối nghiêm túc, thuận lợi, nhất là từ sau khi Thông tư số 27 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định về quản lý, truy xuất nguồn gốc lâm sản có hiệu lực từ ngày 1/1/2019. Tại hầu hết các cơ sở, nguồn gốc gỗ đưa vào chế biến chủ yếu là gỗ nhập khẩu, gỗ rừng trồng và gỗ vườn nhà. Phần lớn các cơ sở này chấp hành đúng quy định của pháp luật về kinh doanh, chế biến lâm sản; có nguồn nguyên liệu gỗ đưa vào chế biến hợp pháp; thực hiện đầy đủ các thủ tục về đất đai, xây dựng, bảo vệ môi trường và phòng cháy, chữa cháy.

Thành phố Điện Biên Phủ là địa phương có số lượng cơ sở kinh doanh, chế biến gỗ đứng thứ hai toàn tỉnh với 20 cơ sở (chiếm 28,99%), trong đó có 1 hợp tác xã, 2 doanh nghiệp và 17 hộ gia đình cá nhân. Các cơ sở sản xuất, chế biến lâm sản chủ yếu là sản xuất, chế biến ván bóc, dăm gỗ, đóng đồ dùng gia đình, xẻ ván, đồ mộc xây dựng… Các hoạt động này chủ yếu là dạng sản phẩm thô, không ngâm tẩm hóa chất độc hại; vật liệu thừa sau chế biến được tận dụng làm dăm gỗ, nhiên liệu tại chỗ, do vậy không ảnh hưởng nhiều đến môi trường xung quanh.

Ông Nguyễn Phú Đỏ, Giám đốc Công ty Cổ phần thương mại xuất nhập khẩu Điện Biên, trụ sở tại tổ 3, phường Thanh Bình, TP. Điện Biên Phủ, cho biết: Trung bình mỗi năm, Công ty sản xuất, tiêu thụ từ 60 – 70m3 gỗ, tạo việc làm ổn định cho hơn 10 lao động. Các sản phẩm chính của Công ty là đồ gỗ nội thất, như: giường, tủ, bàn ghế, kệ… Chính vì thế, yêu cầu về nguồn gốc lâm sản luôn được đơn vị đặt lên hàng đầu. Hiện nay, nguồn gốc gỗ đưa vào chế biến của Công ty chủ yếu là gỗ nhập khẩu (chiếm 70%) và gỗ rừng trồng (khoảng 30%). Được cán bộ kiểm lâm trực tiếp hướng dẫn, chúng tôi luôn ghi chép đầy đủ sổ theo dõi tình hình nhập - xuất lâm sản. Cùng với đó, tuân thủ đúng các quy định của Nhà nước về đảm bảo an toàn vệ sinh lao động và phòng chống cháy nổ.

Thông tin từ Chi cục Kiểm lâm, trên địa bàn tỉnh hiện có 69 cơ sở chế biến, kinh doanh lâm sản, gồm 2 doanh nghiệp, 1 hợp tác xã và 66 hộ gia đình, cá nhân. Để tăng cường công tác quản lý, hàng năm Chi cục Kiểm lâm chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra định kỳ các cơ sở chế biến, kinh doanh lâm sản gỗ, lâm sản ngoài gỗ đảm bảo các cơ sở hoạt động phù hợp, đúng quy định. Ngoài ra, đội Kiểm lâm cơ động và Phòng cháy chữa cháy rừng còn xây dựng kế hoạch kiểm tra đột xuất khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm hoặc khi có yêu cầu của cơ quan cấp trên. 

Qua công tác kiểm tra, năm 2021, lực lượng kiểm lâm trên địa bàn tỉnh đã phát hiện, xử lý 2 vụ tàng trữ lâm sản trái pháp luật do cơ sở kinh doanh gỗ thực hiện. Trong 7 tháng đầu năm 2022, qua kiểm tra không có cơ sở chế biến, kinh doanh lâm sản vi phạm tàng trữ lâm sản trái pháp luật. Tuy nhiên, các cơ sở chế biến, kinh doanh lâm sản vẫn mắc một số hạn chế như việc lưu trữ hồ sơ lâm sản chưa khoa học; một số cơ sở chế biến là hộ gia đình không lưu bảng kê lâm sản xuất ra. Trên thực tế có nhiều hộ gia đình (không phải là hộ kinh doanh), cá nhân có hoạt động chế biến, mua bán, cất giữ lâm sản; gây nuôi, chế biến mẫu vật các loài động vật rừng. Tuy nhiên, pháp luật không quy định việc lập sổ theo dõi nhập xuất lâm sản đối với cá nhân, hộ gia đình, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, theo dõi. 

Trao đổi về công tác quản lý các cơ sở kinh doanh, chế biến lâm sản trong thời gian tới, ông Lò Văn Thành, Trưởng phòng Thanh tra pháp chế (Chi cục Kiểm lâm tỉnh), cho biết: Đơn vị sẽ tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi gian lận về nguồn gốc nguyên liệu để sản xuất gỗ; kiểm tra hoạt động lập sổ ghi chép, theo dõi số liệu nhập, xuất lâm sản của các doanh nghiệp, cơ sở chế biến, sản xuất và xuất khẩu gỗ dán, các sản phẩm từ gỗ; rà soát chặt chẽ gỗ nhập khẩu thông qua việc đối chứng thông tin về hoạt động nhập khẩu do các cơ sở kinh doanh chế biến, các doanh nghiệp có hoạt động nhập khẩu gỗ trên địa bàn báo cáo, kê khai, giải trình, cung cấp định kỳ hoặc đột xuất khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh và chế biến gỗ hợp pháp phát triển. Đặc biệt, khuyến khích các doanh nghiệp chuyển hướng vào chế biến sâu với các sản phẩm bột giấy, ván dăm, ván thanh và sản xuất đồ gỗ nội thất, đồ gỗ xuất khẩu để tạo ra các sản phẩm cao cấp, có giá trị phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, hạn chế dần việc chế biến thô như ván bóc, ván ép, dăm gỗ…